Paniek!

‘Daar kom ik toch nooit meer vanaf.'
In een magazine las ik een artikel over een vrouw met een angststoornis. Haar nieuwe vriend houdt van verre reizen maken. Alleen het idee al bezorgde haar hyperventilatie en hevige angstaanvallen. Hij moest maar alleen gaan. Zelfs al zou het haar relatie kosten.

Zo’n verhaal raakt me diep. Ik zou haar willen zeggen dat ze er wél vanaf kan komen. We zijn tot zoveel meer in staat dan we denken. Oké, het zal niet met twee vingers in je neus gaan, maar als jij écht bereid bent om eraan te gaan werken, zul je zien dat jij sterker bent dan de angst.

Angst- en paniekaanvallen

Ik roep niet zomaar wat. Ik weet waar ik het over heb. Zelf heb ik jarenlang last gehad van angst- en paniekaanvallen. Op een gegeven moment was het zo ernstig dat het me in alles beperkte en ik zelfs antidepressiva kreeg voorgeschreven.

Alleen thuis zijn. Met het openbaar vervoer naar mijn werk. In de rij voor de kassa. In een theaterzaal. Buiten mijn eigen dorp zijn. Als bijrijder op de snelweg. Allemaal situaties waarin de paniek kon toeslaan en ik me bij voorbaat al enorm druk over kon maken.
Wat als het daar gebeurde? Ik wil geen paniekaanval. …En ja, alles waar je aandacht aan geeft wordt groter. Dus raad je vast al wat er gebeurde.

Hoe zit dat bij jou? Herken je dit? Visualiseer de volgende keer eens hoe je zou willen dat het zou verlopen. Je zult merken dat het helpt.

Plekken waar ik niet zomaar weg kon, zoals middenin een menigte of lift, waren daarin ‘favoriet’. Er is zelfs een periode geweest dat ik al een paniekaanval kreeg bij de gedachte dat ik naar de brievenbus aan overkant van de straat moest. Zelfs dan ging mijn anti-paniekspray (Bach Rescue, homeopatisch), het koosnaampje wat ik hem had gegeven, met me mee. Kwam ik erachter dat ik hem niet bij me had, dan ging ik echt terug.

Hoe ik eraf ben gekomen

Ik ben iemand die houd van nieuwe dingen ontdekken en daarom kon en wilde ik het niet accepteren dat ik nu niet eens mijn eigen dorp uit durfde. Een aantal jaar ervoor ging ik dagelijks met de trein naar Amsterdam, waar ik stage liep. Toen kon ik het ook en genoot ik ervan, dat kon toch niet ineens over zijn? Van ‘avonturierster’ was ik getransformeerd naar een kluizenaar.

Meerdere vormen van therapie heb ik gevolgd. Bv. EMDR. Dat heeft me echt geholpen om de heftigheid eraf te halen. Het angstgevoel is uiteindelijk helemaal verdwenen.

Wat is het ergste dat er kan gebeuren?

Een gesprek die ik had met een psycholoog blijft me ook altijd bij. Ik vond het namelijk vreselijk om een paniekaanval in de bus te krijgen. Want wat zouden anderen dan wel niet denken? En dat terwijl zo’n aanval voor de buitenwereld vaak niet eens zichtbaar is.

‘Wat is het ergste dat er kan gebeuren?’ vroeg hij.
‘Nou, dat ik volledig in paniek raak en ga hyperventileren.’
‘En dan?’
‘Dat het misschien zo erg wordt dat ik de bus uit moet.’
‘En dan?’
‘Val ik wellicht zelfs flauw?’
‘En wat is er dan het ergste wat er kan gebeuren?’
‘…Dan sta ik ook wel weer op.’

Zie hoe dit gesprek kan helpen om je angsten te relativeren. Gebruik dus de zin ‘Wat is het ergste wat er kan gebeuren?’ als je zo’n aanval hebt.

Een laag energieniveau

Wat mij ook enorm heeft geholpen, is inzicht krijgen in hoe zo’n aanval nu ontstaat. Vanuit de Chinese geneeskunde is de emotie angst gekoppeld aan de nieren. Wanneer jij kampt met ernstige vermoeidheidsklachten dan is jouw nierenergie erg laag. Een uitstekende trigger voor een paniekaanval.

Weet dus dat het ‘normaal’ is als je dan sneller last hebt van angsten. Werk aan het verhogen van je energieniveau en accepteer wat er nu is.

Vecht er niet tegen

Erken het gevoel. Duw het niet weg. Hoe harder je ertegen vecht, hoe meer last je ervan zult hebben. Het wil gehoord en gezien worden. Net als een kind die iets van je wilt en jij maar blijft negeren. Hij zal achter je aan blijven lopen, net zolang totdat je met hem in gesprek gaat.

Zeg tegen de angst: ‘ik zie en hoor je’. Leg je hand op de plek waar je het ervaart en adem er rustig naartoe.  Je zult merken dat het op een bepaald moment minder wordt.

“Als je angst voor de deur laat staan, is dat erger dan dat je hem binnenlaat en rustig zijn verhaal laat doen.”

Mijn succesverhaal

Zelf ben ik al jarenlang bevrijd van de hevige paniekaanvallen. Al zijn er nog wel eens momenten dat ik paniek voel opkomen. Dat zijn de momenten dat ik erg moe ben en teveel prikkels op me afgevuurd krijg. Ik kan het accepteren, doe wat ademoefeningen en/of visualisaties om weer bij mezelf te komen en zeg ‘ook dit gaat weer voorbij’. Binnen een paar tellen ben ik het gevoel weer kwijt, dit in tegenstelling tot vroeger, toen kon ik echt de hele dag in de greep van de angst zijn.

Ik ben zoveel sterker geworden nu. Ga alleen op reis, sta zonder problemen in drukke menigtes en vermijd geen situaties meer.

Het mooiste resultaat dat ik heb gehaald? Na dertien jaar rijd ik weer auto. Geheel ontspannen. Het is zelfs mijn hobby. 

Dit had ik nooit durven dromen. Het geeft me een enorm gevoel van vrijheid en ik ben nog dagelijks trots op deze ontwikkeling. Ik heb letterlijk weer het stuur in handen genomen en bepaal mijn route in plaats van dat de angst mij leidt.

Stapje voor stapje

Kijk naar jouw succesmomenten, hoe klein ze wellicht ook zijn in jouw ogen. Maar die ‘kleine’ stapjes, kunnen van hele grote betekenis zijn. De eerste keer dat je weer alleen durft te reizen, ook al is het naar een dorp 3 km verderop. Of het moment dat je compleet ontspannen op een druk bezochte borrel staat. Wees trots op jezelf. You did it!

Durf jezelf uit te dagen, maar voel goed tot hoever je kunt gaan. Op het moment dat ik weer ging autorijden checkte ik goed bij mezelf wanneer ik iets zou forceren of dat het een niet-reële angst was.

Wil je verder komen, dan moet je je veilige comfortabele zone verlaten, hoe eng dat soms ook is. Maar als je dan eenmaal hebt durven proeven aan ‘het onbekende’, dan zul je dit steeds gemakkelijker doen en meer zelfvertrouwen krijgen.

Heb jij ook bepaalde angsten, vermijd je situaties? Wil je werken aan je angsten, voel je welkom om een gesprek aan te gaan.